De film Happiness toont een raamvertelling van een drietal zussen en een aantal naasten die ieder op hun eigen wijze op zoek zijn naar voldoening. Onderwerpen als pedofilie, verkrachting en ook geestelijke gezondheid worden daarbij niet gemeden. Solondz gaat ver in zijn aanpak en toont ook op genadeloze wijze de keerzijde van hun koortszoektocht. Wanneer bijvoorbeeld de hooggepensioneerde vader van de zussen een slippertje beleeft met zijn buurvrouw en vervolgens niet klaar kan komen. Zij zegt geruststellend: “You don’t have to feel guilty.” Waarop zijn antwoord is: “I don’t. I don’t feel anything at all.”
Zijn vrouw is ondertussen al vanaf het begin aan overtuigd dat hij haar wilt verlaten en stopt haar verslagenheid niet onder hoeken of gaten. Maar ook de karakters die juist hun succes in het leven etaleren en het helemaal gemaakt lijken te hebben, kampen achter de schermen met een gemis.
Solondz: “De film is een serie van vijf overlappende liefdesverhalen over eenzaamheid, verlangen, vervreemding en isolatie. De façade die iedereen ophoudt is een overlevingsmechanisme om je staande te kunnen houden in de maatschappij. We hebben ze nodig, zonder façades zouden we nergens zijn. Het betekent niet dat iemand niet eerlijk en recht door zee kan zijn, maar als je je gevoelens wilt uiten begeef je je altijd op een glibberige helling.
Er zitten een aantal subjectieve momenten in waaronder een droom van een van de hoofdpersonages waarin hij in een zonovergoten park met een machinegeweer het vuur opent. Ook horen we zijn gedachtes in een voice-over in een eerdere scene.
Maar Solondz laat ons voornamelijk toeschouwer zijn van de capriolen. We kruipen bijna nooit in het hoofd van de karakters, maar toch slaagt Solondz erin om ons een eerlijk beeld te geven van hun psyche en de ironie van hun daden. En zoals we eerder ook zagen in het artikel over Paul Thomas Anderson hoeven we niet altijd een subjectief vertelperspectief in te zetten om de belevingswereld van onze personages voelbaar te maken.
De film vormt binnen dit onderzoek juist een mooie tegenhanger waarbij karakters die psychisch worstelen in een portretvorm getoond wordt en geen enkele actie van hen gepolijst op het scherm eindigt. Solondz blijft eerlijk over hun personages, zonder te oordelen, en dit levert scenes op met een dubbele gelaagdheid. Deze stijl en toonzetting vind ik mooi om mee te nemen. Ook Felix en Debbie hebben hun mankementen en gooien facades op bij momenten waarop ze zichzelf liever niet onder ogen komen. Solondz toont de eigenaardigheid van de onbevredigde mens zelve, een dankbare inspiratiebron.
Bronnen:
https://filmkrant.nl/recensies/happiness/