Joe is een veteraan die bijklust als huurmoordenaar en op pad wordt gestuurd om de ontvoerde dochter van een senator terug te brengen. De missie slaagt en hij weet het meisje uit het bordeel te bevrijden. Vervolgens roept hij hierdoor echter een nieuwe geweldsgolf op zich af die zijn complete leven definitief omgooit.
Hoewel de film klinkt als een zoveelste actie popcorn knaller weet Ramsay juist een intiem en ontroerend verhaal te vertellen van een man die bovenal worstelt met zijn verleden. Op uiterst sensitieve wijze duiken wij mee in zijn jeugd, met een agressieve vader, en zijn vroegere werk bij het leger en de FBI. Steeds opnieuw zien we uiterst korte fragmenten terug komen. Nooit wordt er compleet duidelijk wat er precies gebeurd is, maar dit is ook niet het doel van deze scenes. Eerder illustreert Ramsay hoe verleden en heden hand in hand gaan in Joe’s dagelijkse realiteit en hoe de escalatie van zijn huidige klus deze beerput aan trauma’s definitief opengooit.
Steeds opnieuw komen bepaalde beeldelementen terug,
1) Joe die als kin een plastic zak over zijn hoofd trekt terwijl hij zich verstopt in een kledingkast,
2) Zijn moeder die zich onder de tafel verschuilt,
3) Zijn gewelddadige vader die met een hamer door zijn ouderlijk huis loopt, zijn gezicht zien nooit.
4) Joe die als veteraan neer wordt geschoten in de woestijn.
5) Joe die als FBI-agent een aantal slachtoffers van mensenhandel dood aantreft in een pick-up wagen.
Sheila Maley van rogerebert.com schrijft het volgende over de film:
“The film is rooted so firmly in Joe’s point of view he sometimes is absent from the screen entirely. We’re inside his head.”
“In her films, Ramsay digs into the in-between spaces, the voids and vacuums where marginalized or inarticulate people try to understand the codes of a baffling world. They’re outsiders. They’re survivors. But Ramsay is a tough cookie and she takes a tough approach. Her films are not exactly pleas for empathy. Just look at the material she has chosen thus far. Consider “Morvern Callar.” We can guess at the things in Morvern’s past that drive her to do the things she does, but Ramsay doesn’t connect the dots for us. The voids, the vacuums, persist, and it’s where people like Morvern or Joe operate, in the shadows, on the periphery, hiding in plain sight. Blink and you miss them. Ramsay’s approach requires great performances. Her films might come off as genre exercises otherwise.”
Mark Kermode – The Guardian
Thomas Townend’s granular cinematography places us right inside Joe’s crepuscular world, a collage of close-up physical details – hands, fingers, eyes. Passages of lyrical beauty are interspersed with grotesque eruptions of violence, although even these have a surreal quality, whether filtered through the black-and-white gaze of surveillance cameras or reflected in the shattered glass of an overhead mirror.
Ramsay strips out explicit exposition, conjuring an elliptical world through which the audience must find its own way. The focus is on Joe’s inner turmoil, creating a kaleidoscopic portrait of his fractured psyche, interspersed with flashbacks that offer clues to his shattered emotional state.
Het krachtige aan de flashbacks is de wijze waarop deze gebeurtenissen nooit compleet uitgelegd worden. We weten niet hoe het afloopt met de gewelddadige vader of hoe zijn missie zich voortzet. Ze zijn met behulp van de montage associatief verweven in deze vertelling. Ze geven psyche van Joe kleur ipv dat ze deze verduidelijken en dat hoeft ook niet.
Lynne zegt zelf hierover:
“That was something I’d worried about. We’d just shot those scenes. I wanted them to be like shards of glass in his head. I actually don’t like flashbacks myself, but I like psychological things. That was frustrating—we had to shoot that stuff literally just before Cannes, and the underwater stuff, and we just had to cut them in, like doing an assembly. I felt they were a bit obvious, and I wanted to make them more like Post-Traumatic Stress is supposed to feel. So after Cannes, I worked on the sound and those sequences—they’re just suggestive, you don’t need to know everything.”
Bronnen:
https://www.rogerebert.com/reviews/you-were-never-really-here-2018
https://www.theguardian.com/film/2018/mar/11/you-were-never-really-here-review-lynne-ramsay-joaquin-phoenix